Kendini kontrol etmeyi bilmek, bireyin hayatının her aşamasında ihtiyaç duyduğu bir beceri türüdür. Kendini kontrol edebilen birey, verdiği tepkileri kontrol edebilir. Böylece olumsuz ve istenmeyen tepkiler vermeyecek olan birey kötü sonuçlarla baş etmek durumunda da kalmaz. Uzun vadeli hedeflere ulaşmada, başarılı olmada da kendini kontrol becerisi çok önemlidir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları konusunda, zihinsel ve fiziksel olarak bütünsel bir sağlık durumunu kazanmakta da kendini kontrol en önemli faktörlerden biri olarak öne çıkar.
Peki kendini kontrol etmek nedir? Psikologlara göre kendini kontrol etmek birkaç şekilde açıklanabilir. Kendini kontrol etmek; davranışları kontrol ederek, yoldan çıkaracak etkenlere hayır demek ve hedeflere ulaşabilmek, istenmeyen davranışlara ve dürtülere karşı çıkabilmek ve hazları erteleyebilmek olarak da tanımlanabilir.
Kendini kontrol etmek, hayatımızdaki hedeflere ulaşmamız açısından büyük önem taşır. Hedefimiz ister tezimizi bitirerek mezun olmak olsun, ister kilo vermek olsun, hedefimize ulaşmak için davranışlarımızı kontrol etmemiz gerektiğini bilmemiz gerekir. Kendini kontrol etmek doğuştan getirilebilen bir beceri olduğu gibi sonradan da edinilebilir. Kendimizi kontrol etmeyi, iyileştirmek için aşağıdaki adımları takip edebiliriz.
Hazzı Ertelemek
Davranışlarımızı kontrol edemememizin altında yatan en büyük sebeplerden biri, alacağımız hazza odaklanmamızdır. Küçük hazları ertelemek, ileride daha çok kendimizi kontrol edeceğimiz durumlarda, ihtiyacımız olan gücü kendimizde bulmamıza olanak sağlar.
Planlamak
Sizin kendinizi kontrol etmenizi zorlaştıracak etkenleri düşünün. Bu etkenler ortaya çıktığında nasıl hareket etmeniz gerekeceğini planlayın. Böylece en istenmeyen durumlarda bile, bir kaçış planınız olacaktır.
Pratik Yapın
Gün içerisinde sık sık kendinizi kontrol etmeniz gereken olaylarla karşılaşabilirsiniz. Bu olaylarda kendinizi kontrol etme becerinizi çalıştırın. Bu konuda ne kadar pratik yaparsanız beceriniz o kadar güçlenecektir.
Tek Hedefe Odaklanın
Kökten değişiklikler yerine tek bir hedefe odaklanın. Örneğin sağlıklı yaşamak istiyorsanız ve şekere düşkünseniz, önce rafine şekeri kesmeyi hedefleyin. Hem kökten bir diyet hem de egzersiz alışkanlığını kazanmaya çalışırken, kendini kontrol beceriniz iki hedef için yeterli olmayabilir ve sizi yolda bırakabilir.