BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞUNDA HİPNOZ TERAPİ VE TEDAVİSİ
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline (sınırda kişilik bozukluğu) bireyin kişisel ya da başkaları hakkında düşünme ve hissetme şekline tesir eden, bireyin günlük yaşantısında da sorunlara neden olan bir ruh sağlığı bozukluğudur. Borderline kişilik bozukluğu kişinin duygu, düşünce ve davranışlarını yönetme zorluğu, kişisel öz imgeye dair problemler ve çevresindeki insanlar ile iletişim ve ilişkilerinde istikrarsızlık şeklinde görülebilir.
Borderline kişilik bozukluğu olan kişiler yoğun bir şekilde terk edilme korkusu yaşarlar, her anları yalnız kalma korkusu ile geçer ve yalnızlığa tahammülleri yoktur. Kişinin sergilediği yoğun sinir, sürekli ve sık sık değişen ruh hali değişimleri, kişinin niyetinde sevgi dolu ve kalıcı ilişkiler kurmak bile olsa etrafındaki insanları kendinden uzaklaştırabilir.
Borderline kişilik bozukluğu ilk kez yetişkinlik döneminde görülür. Rahatsızlık, genç yetişkinlik döneminde olduğundan daha ağır bir hal alabilir yaş ilerledikçe yavaş yavaş iyileşebilir.
Borderline kişilik bozukluğu vakalarının büyük çoğunluğunda doğru tedavi yönteminin uygulanması ile kişi zamanla iyileşebilir.
Sınırda kişilik bozukluğunun (Borderline) ismi, bu bozukluğun öncelikle psikoz ve nevroz olarak isimlendirilen iki psikiyatrik rahatsızlık arasındaki bir baraj şeklinde tanımlanmasından gelmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Neden Olur?
Diğer ruh sağlığı problemlerinde de olduğu üzere, borderline kişilik bozukluğunun kesin sebebi tıp ve ruh sağlığı uzamları tarafından %100 anlaşılmamıştır.
Araştırmalar sonucu borderline kişilik bozukluğunun kalıtsal olabileceği ya da aile fertleri arasındaki başka ruh sağlığı problemleri ile muhtemel bir biçimde alakalı olabileceğini göstermektedir. Kısacası aile üyelerinde borderline kişilik bozukluğu bulunan bireylerde borderline kişilik bozukluğunun görülme olasılığı oldukça yüksektir.
Yapılan araştırmalarca borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin beyinlerindeki saldırganlık, öfke kontrolü, dürtüsellik ve duygu düzenleme ile ilgili bazı bölgelerinde değişiklikler olduğunu göstermiştir.
Borderline kişilik bozukluğu bulunan kişilerde ruh halini düzenlemeye yardımcı olan bir takım beyin hormonları kişinin vücudu tarafından düzgün bir şekilde kullanılmayabilir.
Bunalımlı ve stresli bir çocukluk borderline kişilik bozukluğu riskini arttırabilir. Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireylerin büyük çoğunluğu çocukluk dönemlerinde fiziksel ve cinsel istismara uğradığını dile getirmiştir. Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireylerin bazıları da genç yaşta aile üyelerinden birini ya da yakın olduğu bir kişiyi kaybetmiş, yanlarından ayrılmış veya bağımlı madde kullanımı ya da başka ruh sağlığı problemlerine sahip olan ebeveynleri, bakıcıları olmuştur. Sürekli olarak kavga ve karmaşanın hakim olduğu düzensiz aile ilişkilerinin yaygın olduğu aile ortamının da borderline kişilik bozukluğuna sebep olabileceği gözlemlenmiştir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Tipleri Ve Belirtileri Nelerdir?
Borderline kişilik bozukluğunun sık rastlanan semptomları ve belirtileri içerisinde öncelikle aşırı derecede fazla bir şekilde terk edilme korkusu yer alır. Kişi hayal ya da gerçek yalnızkendi hayal dünyasında bulunan bir reddedilme veya ayrılık tan kaçınmak için aşırı derecede önlem alır. Bu yersiz önlem ise kişinin yaşam kalitesini düşürür ve sürekli huzursuzluk haline sebep olur. Kişi reddedilme ya da ayrılma korkusuna cevap olarak yaşamına son vermeyi düşünüp intihara kalkışabilir.
Bir başka bireye bir anda aşırı derecede hayranlık besleyip, göklere çıkartabilir hemen ardından aynı bireyi aşağılayıp yerin dibine sokabilir. Kısacası borderline kişilik bozukluğu bulunan bireylerde yoğun bir şekilde istikrarsızlık seyir görür.
Kişi belirli aralıklar ile süre gelen, stresten ötürü paronaya ve gerçeklikten uzak hayal dünyasında yaşayabilir veya kendisinin ve çevresindekilerin hayatını tehlikeye atarak araba kullanmak, korunmadan cinsel ilişkiye girmek, kumar bağımlısı olmak, ne yediğini bilmeden fütursuzca yemek yemek, bağımlılık yapıcı madde kullanımı gibi içten gelen davranışlar ile bir anda başarılı olduğu iş hayatını ve mutlu giden ilişkisine son vererek kendi başarısına set koyma gibi davranışlar gösterebilir.
Bunun gibi davranışlarla birlikte birey değişken aralıklar ile devam eden öfke, utanç, endişe veya aşırı mutluluk gibi duyguları barındıran değişken ruh hali durumları yaşayabilir.Bunlarla birlikte birey devamlı boşluk hissi yaşayabilir.
Kişi öfke kontrolünü kaybedip çevresindekilere karşı uygunsuz tavırlar sergileyip öfke patlamaları yaşayıp fiziksel kavgaya girebilir.
Bu belirtilerden bazılarına sahip olduğunun bilincinde olan bireyler borderline kişilik bozukluğu hakkında bir ruh sağlığı uzmanına danışmalıdır. Özellikle yaşamına son vermeyi düşünen bireyler kesinlikle acil bir şekilde tıbbı bir destek almalıdırlar. Ailenizde borderline kişilik bozukluğu belirtileri gösteren birisi varsa bu bireyin bir psikiyatrist ve psikolog ile görüşmesi konusunda desteklenmelidir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Kişi psikiyatrist ve psikolog ile ayrıntılı bir görüşme gerçekleştirir. Birtakım anketlerin ve testlerin doldurulmasını da içerebilecek psikolojik bir değerlendirme yapar ve bu değerlendirme sonucunda tedavi süreci için bir yol haritası çizer.
Borderline kişilik bozukluğu teşhisi çoğunlukla çocuklara ya da gençlere değil yetişkinlere konulur. Uzmanlar bunun sebebinin borderline kişilik bozukluğunun belirti ve semptomları gibi görünen durumların çocukların yetişkinliğe adım atıp olgunlaşması ile ortadan kaybolması olduğunu düşünmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Borderline kişilik bozukluğu asıl olarak psikoterapi yöntemleri kullanılarak tedavi edilir. Bazı olaylarda psikoterapi ile birlikte ilaç kullanımı da mümkündür. Kişinin ya da etrafındakilerin güvenliğinin tehlikede olduğu durumlarda doktor hastaneye yatış verebilir.
Bununla birlikte konuşma terapisi olarak isimlendirilen psikoterapi borderline kişilik bozukluğu tedavi süreci için olması gereken bir yaklaşımdır. Terapist kişinin ihtiyaçlarını tam anlamı ile karşılayacak doğru ve etkili terapi türünü seçecektir. Psikoterapinin amacı kişinin mevcut olan yeteneğine odaklanmasına, herhangi bir durum karşısında hemen harekete geçmek yerine duygularını gözlemlemesine yardımcı olup ona farkındalık kazandırtarak kişinin dürtüselliğini azaltmasına, rahatsızlık verici duygularını yönetmeyi öğrenmesine ve kendisi ile etrafındakilerin duygularının farkında vararak ilişkileri geliştirmeye çalışmasına yardımcı olmaktır.
Borderline kişilik bozukluğu tedavi sürecinde, uzmanlar tarafından etkisi bulunduğu gözlemlenen çeşitli psikoterapi türleri arasında; MBT ( zihinleştirme temelli terapi), DBT ( diyalektik davranış terapisi), şema odaklı terapi, TFP ( duygusal öngörülebilirlik ve problem çözme için sistem eğitimi ile aktarım odaklı psikoterapi) bulunur.
Borderline Kişilik Bozukluğu İle Nasıl Başa Çıkılır?
• Birey kendisini suçlamamalı fakat tedavi olması gerektiğinin farkına da varmalıdır.
• Bozukluğun sebeplerinin altında yatan problemler irdelenmelidir.
• Bağımlı madde ve aşırı alkol kullanımı varsa bunlar ile alakalı da tedavi sürecine başlanılmalıdır.
• Sağlıklı beslenme, spor yapma, sosyal etkinliklere katılma gibi bir yaşam stili sürdürülmelidir.
• Borderline kişilik bozukluğu olan diğer bireylerle de iletişime geçmek ve onların izlediği tedavi yolunu uygulamak kişiye faydalı olabilir.
• Meditasyon, nefes teknikleri uygulanabilir.
• Dürtüsel davranışları çözmeye odaklı bir tedavi yöntemi izlenebilir.
Borderline Kişilik Bozukluğunda Hipnoz Terapi Ve Tedavisi
Kişide duygusal istikrarsızlık, ilişki ve kendilik algısı sorunlarına sebep olan borderline kişilik bozukluğu tedavisinde hipnoterapi yöntemi kullanılmaktadır. Hipnoterapi, psikoterapi ve ilaç tedavisi ile birlikte borderline kişilik bozukluğu başta olmak üzere kişilik bozukluklarının iyileştirilmesinde ve kişinin yaşam kalitesini yükseltme de fayda sağlar.
