Fobiler kişinin günlük hayatını, ikili ilişkilerini, sosyal yaşamını, iş hayatını ve akademik başarılarını sekteye uğratan, kişinin duş almak, çamaşır yıkamak gibi küçük ve günlük işleri yerine getirmesine engel olan aşırı korkulardır. Fobi nedir sorusunun birçok cevabı olabilir. Bazı kişilerin karanlık, bazı kişilerin yükseklik, bazı kişilerin örümcek fobisi olabilir. Fobiler arasında birçok kişiye mantıkdışı gelecek birçok örnek bulunabilir. İlginç fobi türleri olarak; oyuncak bebek fobisi Pediofobi, karşıdan karşıya geçme fobisi Agirofobi, yemek pişirme fobisi Mageirocofobi, ayna fobisi Ezotrofobi, oturma fobisi Katisofobi, fıstık ezmesinin damağa yapışma korkusu Arakibutirofobi gibi birçok spesifik fobi sıralanabilir.
Fobiler, günlük korku, kaygı ve endişelerden farklıdır. Günlük kaygılarımızın ve korkularımızın tetikleyicisi olan nesne, kişi, olay ya da eylemler, bizim için gerçekten bir tehlike arz eder. Oysa fobinin kaynağında yer alan nesne, olay, kişi ya da eylem, bireyin dışındaki kişiler tarafından bir tehlike olarak görülmez, kişinin tepkisi mantık dışı bulunur. Kişi, kendi başına, fobisinin üstüne giderek bu korkuyu yenmekte zorlanır. Ekstrem korku ile birlikte kişide, terleme, titreme, nefes alamama, bulanık görme gibi birçok fobi belirtisi ortaya çıkar.
Fobilerin Duygusal Etkileri
Fobiler, sanıldığı gibi kişinin sadece kendi gayreti ile ortadan kalkacak sorunlar değildir. Bu nedenle kişinin tüm çabasına rağmen hayatını etkiler. Bu etkiler, duygu ve karakterine de yansır. Bu etkiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Hayatı Kısıtlayan Aşırı Kaygı
Fobi teşhisi nasıl konur sorusunda öne çıkan cevap kişinin hayatının sınırlanıp sınırlanmadığıdır. Kişinin fobisine bağlı olarak günlük hayatı sınırlanır. Kişi gündelik işleri yapmaktan, arkadaşları ile buluşmaktan ve hatta her gün işe gitmekten bile kaçınabilir. Bu nedenle spesifik bir korku kişinin eğitim hayatını, kariyerini ve genel yaşam kalitesini olumsuz olarak etkiler.
Toplumdan Soyutlanma
Fobileri nedeniyle günlük hayatını sağlıklı bir şekilde sürdüremeyen kişiler sosyal hayata da özgürce karışamazlar. Kişi neden kendisinin de diğer kişiler gibi olmadığını sorgular, kendini yabancı hisseder. Bu da hem ikili ilişkilerini, hem ailesi hem de dostlarıyla olan ilişkilerini olumsuz etkileyerek kişinin daha depresif bir ruh haline bürünmesine neden olabilir.
Utanç Duymak
Fobi sahibi kişiler, spesifik fobilerine neden olan nesne, olay, eylem ile karşılaştıklarında, utanç verici durumlara düşmelerine neden olan davranışlar gösterebilirler. Örneğin köpek ya da kedi olan bir ev, sevdikleri kişinin evi olsa da o eve giremezler. Uçak yolculuklarından korktukları için gerekli seyahatlere çıkamaz, yükseklikten korktukları için iş toplantılarından kaçınırlar. Özellikle Sosyal fobisi olanlar utanç duygusunu yönetmekte zorlanır ve daha zor durumlar yaşayabilirler.
Kontrolsüz Hissetmek
Hayatımızda önemli şeylerden biri kendimize, davranış ve duygularımızı kontrol edebilmenin yarattığı huzurdur. Ancak spesifik bir fobi söz konusu olduğunda duygu ve davranışlarımızın kontrolünü kaybederiz. Fobimizin mantıksız ve gerçekdışı olduğunu bilsek bile bunun üstesinden gelemeyiz. Bu da kontrolün tamamen kaybolmasına neden olur. Hem fobimizden kaynaklanan ekstrem korku ve kaygıyla hem de huzursuz ve güvensiz hisler ile başa çıkmaya çalışırız.
Çaresiz Hissetmek
Fobilerin bizim duygularımız ve karakterimiz üstündeki bir etkisi de çaresiz hissetmemizdir. Genellikle çevremizdeki kişiler, mantıkdışı nedenlerle bu davranışları gösterdiğimizi düşünerek fobimizi anlamazlar. Biz de duygu ve davranışlarımızın kontrolünü kaybettiğimiz için kendimizi çaresiz ve yalnız hissederiz. Fobimiz karşısında hiçbir şey yapamadığımız için bu durumun asla ortadan kalkmayacağına inanır, fobimizin yarattığı zayıflığımızla başa çıkmak konusunda adım atmayız.
Oysa ki fobi tedavisi mümkün bir problemdir. Bazı özel fobiler sadece birkaç seansta ortadan kaldırılabilir. Bu nedenle fobilerin duygu ve davranışlarımıza olan etkilerinden kaçınmak elimizdedir. Siz de Konya fobi tedavisi tavsiye arayışında iseniz, fobiler konusunda uzman Psikon Terapi ekibiyle görüşebilirsiniz.