Bağımlı kişilik bozukluğu, en sık tanı konulan kişilik bozuklukları arasında yer alır. Hem çocuklarda hem yetişkinlerde, hem kadınlarda hem de erkeklerde gözlenen bu kişilik bozukluğunun kadınlarda ve yaşça küçük çocuklarda görülme oranı daha sıktır. Bağımlı kişilik bozukluğu nedir sorusu, kişinin yaşamının temelinde kendilerinden önce başkalarına ve başkalarının ihtiyaçlarına yer vermesi, yalnız kaldıklarında rahatsızlık hissetmeleri, düşük özgüvene sahip olmaları ile kısaca cevaplanabilir.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Belirtileri

Bağımlı kişilik bozukluğuna sahip kişiler, duygusal olarak başkalarına bağımlıdır. Diğer insanları memnun etmek için aşırı efor sarf ederler. Pasif, muhtaç ve bağımlı davranışlar sergilerler, ciddi bir ayrılma korkuları bulunur. Bunun yanı sıra;

- Karar vermekte zorlanırlar, hatta o gün ne giyeceğine karar verirken bile, başkalarının onayına ihtiyaç duyarlar.

- Yetişkinlere özel sorumluluklardan kaçınırlar. Yardıma muhtaç gibi davranarak kararları, eşlerine ya da arkadaşlarına bırakırlar.

- Ayrılmaya, terk edilmeye karşı aşırı hassastırlar. Genellikle bir ilişki biter bitmez bir diğerine başlarlar.

- Eleştirilmeye karşı aşırı tepki verirler.

- Karamsardırlar. Kendilerine güvenleri düşüktür. Kendilerine bakamayacaklarına, yetemeyeceklerine inanırlar.

- Başkalarının desteğini kaybetmemek ve onay görmek için fikirleri kabullenir, karşı çıkmazlar.

- Kendilerine güvenleri olmadığı için yeni planlara ve görevlere başlayamazlar.

- Yalnız kalmakta zorlanırlar.

- Başkalarının kendisini istismar etmesini, kötü davranışlarını tolere etmeye yatkındırlar.

- Başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koyarlar.

- Naif ve hayalperesttirler.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Nedenleri

Bağımlı kişilik bozukluğu söz konusu olduğunda birden çok sebebin birlikte ya da tek başına etkili olduğu söylenebilir. Bağımlı kişilik bozukluğu sebepleri kişiden kişiye değişebilen biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörlerden oluşur. Ancak bağımlı kişilik bozukluğu gelişmesinde sıkça rastlanan nedenlerden de bahsedilebilmektedir:

-  Bağlanma Bozukluğu: Tutarsız ebeveynler, istismar ve diğer travmaların çocukluk döneminde neden olduğu güvenli bağlanma eksikliği kişinin, kendine ve bireyselliğine dair farkındalığını zedeleyebilir. Sağlıklı ve güvenli bağlanma yetisi gelişen bir birey, bağımsızlık ve başkalarına yakın olmayı dengelerken, bağlanma bozukluğu yaşayan bireyler bu dengeyi yakalayamayabilir.

- Otoriter ya da Aşırı Kontrolcü Anne Baba: Çocukların bağımsız ve kendine güvenli olmasına engel olan anne baba davranışlarından biri otoriterlik diğeri ise aşırı kontrolcülüktür. Bu tutum ve davranışları gösteren anne babaların, ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar, çocukları üstünde negatif etkileri olabilir. Çocuklar şiddetli kaygı duyabilir, karar alırken başkalarına bağımlı hale gelebilir ve kendi düşünce, duygu, beceri ve sezgilerine güvenmeyebilir. Bu da çocukların muhtaç, yetersiz, çaresiz hissetmesine, dolayısıyla bağımlı kişilik bozukluğuna yol açabilir.

- Uygunsuz Ödüllendirme: Küçük yaşlardan itibaren davranışsal ve sosyal öğrenme becerilerimiz, diğerlerinin yaklaşımı ile gelişir. Başkaları ile olan etkileşimimiz ve onlardan aldığımız tepkilerle nasıl davranışlar sergilememiz gerektiğini öğreniriz. Çocuk yaşlarda davranışları nedeniyle uygunsuz ödüller verilen ya da hiç ödüllendirilmeyen çocukların bu nedenle bağımlı kişilik bozukluğu geliştirmesi mümkündür.

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Tedavisi

Tedavi sürecinden önce elbette kişiye bağımlı kişilik bozukluğu teşhisi konulmalıdır. Bağımlı kişilik bozukluğu tanısı, bu alandaki bir profesyonel tarafından konulur. Çoğu kez bu bozukluğa sahip kişiler yaşadıkları durumun farkında olmayabilir. Bu nedenle çocuklarda ve sevdiğimiz kişilerde bu davranış ve tutumları gözlemlediğimizde tanının konulması ve tedavi sürecinin başlaması için bizlerin yönlendirmesi gerekebilir. Ya da kişi bu bozukluğun komplikasyonlarından olan kaygı bozukluğu ya da depresyon için uzmana başvurabilir. Her durumda, uzman kişi detaylı bir değerlendirme yaparak, tanıyı koyacak ve tedavi sürecini başlatacaktır.

Bağımlı kişilik bozukluğu tedavisi için en çok tercih edilen yollardan biri psikoterapidir. Bu bozuklukta psikoterapi seanslarında ne yapılır sorusunun cevabı, kişinin bağımsız ve sağlıklı ilişkiler yürütmeyi öğrenmesi hedeflenmesi olarak verilebilir. Siz de Konya bağımlı kişilik bozukluğu tedavisi öneri ve ihtiyaçlarınıza Psikon Terapi’ye ulaşabilirsiniz.