Büyük travmatik bir yaşam deneyimini takip eden haftalar içerisinde kişi akut stres bozukluğu adı verilen bir kaygı bozukluğu türü yaşayabilir. Akut stres bozukluğu genel olarak, yaşanan travmatik olayı takip eden bir ay içerisinde ortaya çıkar. En az 3 gün sürer ve bazen bu bozukluk 1 aya dek devam edebilir. Akut stres bozukluğu travma sonrası stres bozukluğu TSSB ile büyük benzerlikler gösterse de farklı bir sorundur. Travmatik deneyimlere sahip kişilerin %6 ila %33 oranında Akut stres bozukluğu yaşadığı gözlenmiştir.
Akut Stres Bozukluğunun Nedenleri
Kişinin travmatik bir ya da daha çok olayı deneyimlemesi, travmatik bir olayla karşı karşıya kalması akut stres bozukluğuna neden olur. Kişinin yaşadığı olaylar onda yoğun bir korku, dehşet ve çaresizlik hissi yaratır. Akut stres bozukluğuna neden olan olaylar, ölümler, kişinin kendisinin ya da yakınlarındaki birinin ölümle burun buruna gelmesi, kişinin kendisinin ya da yakınlarındaki birinin ağır şekilde yaralanma tehlikesi atlatması, kişinin kendisinin ya da yakınlarındaki birinin fiziksel bütünlüğünü tehdit edecek bir olay yaşaması olarak sıralanabilir.
Ayrıca aşağıdaki durumlar da akut stres bozukluğu risk faktörleri arasında sayılabilir;
- Kişinin geçmişte travmatik bir olayı deneyimlemesi, bu olaya şahit olması,
- Kişinin geçmişte akut stres bozukluğu ya da travma sonrası stres bozukluğu yaşamış olması,
- Kişi bazı zihinsel problemlere sahip olması,
- Kişinin geçmişte travmatik olaylar sırasında disosiyatif belirtiler göstermesi.
Akut Stres Bozukluğunun Belirtileri
Akut stres bozukluğunun semptomları disosiyatif, yeniden deneyimleme, kaçınma ve kaygı olarak farklı başlıklar altında incelenebilir.
Disosiyatif Belirtiler:
- Kişinin kendini uyuşmuş, duygusal açıdan cevap veremeyecek durumda hissetmesi.
- Etrafındaki nesnelere ve kişilere karşı bilincin, farkındalığın azalması.
- Etrafındaki nesne ve kişilerin, kişiye tuhaf ve gerçek dışı gelmesi.
- Disosiyatif amnezi; kişinin yaşadığı travmatik deneyimle ilgili bir ya da birden çok şeyi unutması.
Yeniden Deneyimleme Belirtileri:
- Kişinin sürekli travmatik olayla ilgili kabuslar, düşünceler, imajlar ve illüzyonlar görmesi.
- Kişinin travmatik olayı yeniden yaşadığını düşünmesi.
- Kişinin travmatik olayı hatırlatan bir şeyle karşılaştığında aşırı sıkıntı duyması.
Kaçınma Belirtileri:
- Kişinin travmatik olayı kendisine hatırlatacak; kişilerden, mekanlardan, nesnelerden, düşüncelerden, aktivitelerden, konuşmalardan, duygulardan kaçınması.
Kaygı Belirtileri:
- Kişinin uyumada zorlanması.
- Olmadık zamanlarda ve uygunsuz anlarda ürkmesi.
- Kişinin tahammülsüz olması.
- Odaklanmakta zorluk yaşaması.
- Kişinin durmakta, durup oturmakta ve hareketsiz kalmakta zorluk çekmesi.
- Sürekli savunmada ve gergin olması.
Kişinin yaşadığı tüm bu akut stres bozukluğu belirtileri günlük hayatını sürdürmesini zorlaştırır ve kişiyi oldukça zorlayan sıkıntılı bir duruma sokar. Kişi, her zaman kolayca yaptığı işleri yapmakta ve sosyal hayatını sürdürmekte zorlanır.
Akut Stres Bozukluğu Teşhisi
Akut stres bozukluğu tanısı konulması için, bu problemi yaşayan birey bir profesyonel ile görüşmelidir. Uzman kişi, akut stres bozukluğu yaşayan bireye travmatik olayla ve yaşadığı belirtilerle ilgili sorular sorar. Kişinin tam bir fiziksel muayenesinin yapılmasının, ilaç ya da madde kullanımının olup olmadığının anlaşılmasının gerektiği durumlarda olabilir.
Akut Stres Bozukluğu Tedavisi
Akut stres bozukluğu teşhisinin konulmasının ardından uzman kişi öncelikle kişinin spesifik ihtiyaçlarını belirlemek için derinlemesine bir psikiyatrik değerlendirme yapar. Eğer kişinin kendine ya da başkalarına zarar vermek gibi bir eğilimi varsa hastaneye yatma durumundan söz edilebilir. Kişiye yaşadığı durum ile ilgili psikiyatrik bilgi verilir. Akut stres bozukluğu ilaç tedavisi kişinin yaşadığı semptomları azaltmak için tercih edilir. Bunun dışında bilişsel davranışçı terapi ve hipnoterapi de kişinin bu problemi aşmasında kullanılan tedavi yöntemleridir.
Konya akut stres bozukluğu tedavisi arayışınızda Psikon Terapi profesyonelleri size yardımcı olacaktır.