Vajinismus kadın iç genital bölgesindeki kasların kasılmasıyla meydana gelen ve partnerle yakınlaşma sırasında vücudun kasılmasıyla devam eden cinsel birlikteliğin oluşmasına engel olan cinsel bir rahatsızlıktır. Bir kadın hastalığı olarak düşünülse de cinsel birliktelik sırasında meydana geldiği için partnerlerin her ikisini de ilgilendiren ve beraber çözülmesi gereken bir durumdur.
Vajinismus probleminin oluşumunda psikolojik ve fizyolojik temelli nedenler etkilidir. Bu nedenlerin %90’ını psikolojik sebepler oluştururken %10’unda ise fizyolojik sebepler yer alır. Partnerler arasında bir cinsel birliktelik problemi yaşanıyor ve vajinismustan şüpheleniliyorsa doğru uzmana baş vurmak için vajinismusun nedenleri bakımından olan fizyolojik ve psikolojik ayrımı hakkında fikir sahibi olmak gerekir.
Çünkü oluşma sebeplerine göre tedavide baş vurulacak uzmanlık alanları da değişiklik göstermektedir. Doğru bir uzmana baş vurmak yanlış teşhis ve tedavilerle karşılaşmamak açısından önemlidir. Özellikle psikolojik temelli vajinismusta jinekolog hekimlere baş vurulması ve hekimlerin hastaları uzman bir psikoloğa yönlendirmemesi durumunda yürütülmek istenen sözde tedavi uygulamaları hastada daha büyük psikolojik sorunlara sebep olmaktadır.
Psikolojik temelli vajinismusun en çok karşılaşılan sebepleri; çocukluk çağı travmaları, kişiye ergenlik döneminde veya cinsel ilişki esnasında anlatılan asılsız ve abartılı hikayeler, yanlış ve eksik verilen cinsel eğitim gibi durumlar olmaktadır. Bu tip psikolojik vajinismusta bireyin zihnine kaydettiği olumsuz hatıralar sebebiyle beyninin otomatik olarak istem dışı kasılmalarla kendini koruma iç güdüsü devreye girer. Bu türden vajinismuslarda uzman bir klinik psikologdan yardım alınarak bilişsel davranışçı terapi yöntemleriyle partnerler rahatsızlıklarının üstesinden gelebilmektedirler.
Fizyolojik sebeplerden kaynaklanan vajinismus türünde ise durum kadın cinsel organı olan vajinadaki bir işlev bozukluğundan ötürü meydana gelmektedir. Bu bozukluklar arasında vajinal gelişimdeki sorunlara bağlı olarak gelişen kör vajina, kısa vajina gibi fiziksel rahatsızlıklar sayılabilir. Sonradan oluşan vajinal kist ve tümörler de vajinismusa neden olan fizyolojik faktörler arasındadır.