Vajinusmus
Vajinismus, kadın cinsel işlev bozuklukları arasında yer alan, eşlerin cinsel hayatını olumsuz yönde etkileyen bir rahatsızlıktır. Cinsel ilişkiden alınan hazzı ilgilendiren bir durum olsa da, eşler arasında ilişkiden alınan doyum ve bazençocuk sahibi olma isteğiyle de ilgilidir. Bu doğrultuda vajinismus tanımlarından en uygunu, kadının olmasını arzuladığı bir durumda; penis, parmak veya başka bir nesnenin vajinaya girişinde tekrarlayıcı bir şekilde izin vermemesi durumu olarak yapılmıştır. Bu tanımdan yola çıkarak asıl tanı ölçütü, istem dışı ve tekrarlayıcı, vajinayı çevreleyen dış, üçte birindeki kaslardaki kasılmaların görülmesi olarak belirlenmiştir. Bu kasılmalar cinsel ilişkiyi engelleyebilir veya çok ağrılı geçmesine neden olabilir.
Oluşma Nedenleri
Vajinismus’un nedenleri tam olarak bilinmese de, sosyolojik, kültürel, fizyolojik ve psikolojik bir altyapısı olduğu düşünülmektedir. Cinsel travmalar, cinselliğin önemsizleştirilmesi ve yeterli eğitimin verilmemesi, cinsel yollarla bulaşan hastalıklara sahip olunması, cinsel performansa yönelik kaygı hissedilmesi gibi sebeplerin varlığından bahsedilebilir.
Disparoni
DSM-V’te Genitopelvik ağrı/birleşme bozukluğu grubunda yer alan disparoni, cinsel ilişki öncesinde, sırasında veya sonrasında ortaya çıkan kalıcı veya sürekli devam eden genitalağrıyı ifade etmektedir. Belirtilerine baktığımızda; cinsel ilişkiye giriş sırasında ağrı, tampon kullanımı da dahil olmak üzere her türlü penetrasyon sırasında ağrı, cinsel ilişkiden sonra saatler süren ağrı başta olmak üzere çeşitli tanı kriterleri vardır.
Yaralanma, tahriş, enfeksiyon, vajinismus, vajinal kuruluk gibi fiziksel faktörler disparoni oluşumuna neden olmaktadır. Öte yandan özgüven problemleri, anksiyete, depresyon gibi faktörler de psikolojik kaynaklı faktörler de disparonioluşumunda risk faktörleridir.
