Kaygının zihnimiz üstündeki etkilerini bilsek de, fiziksel sağlığımız üstündeki etkilerini zaman zaman kavrayamayabiliriz. Birçok zihinsel problem gibi, kaygı da fiziksel sağlığımız üstünde negatif etkilere sahiptir. Kaygının vücudumuz üstündeki etkilerini incelemeden önce, kaygı bozukluğu nedir sorusunu cevaplayalım.
Kaygı Bozukluğu
Kaygı bozukluğu, endişe, gerilim, korku gibi birçok duyguyu barındıran, kişinin tetikleyici bir nesne ya da olay karşısında aşırı korku ve kaygı duymasına neden olan ve bu sebepten günlük hayatını sürdürmesini zorlaştıran bir psikolojik rahatsızlıktır. Bazı kaygı bozukluklarında, tetikleyici olay ya da nesne net iken, bazı durumlarda tetikleyici belirgin değildir. Kişinin, önemli bir toplantı ya da buluşma öncesinde orta seviyede kaygı yaşaması normaldir. Ancak kaygı bozukluklarında, kaygı seviyesi, günlük hayatı sekteye uğratır.
Kaygı Bozukluğu Türleri
- Genel Kaygı Bozukluğu Nedir?
Genel kaygı bozukluğu yaşayan kişi, net, belirgin ve gerçeğe dayalı bir sebep olmaksızın, aşırı anksiyete yaşar ve bu kaygı durumu 6 ay veya daha uzun bir süre devam eder.
- Sosyal Kaygı Bozukluğu Nedir?
Sosyal kaygı bozukluğu, sosyal fobi adıyla da bilinir. Kişi, sosyal durumlarda, kişilerin kendisini yargılayacağından, küçük düşeceğinden korkar ve sosyal durum ve ortamlardan kaçınır.
- Ayrılık Anksiyetesi Nedir?
Özellikle çocuklarda görülen bu anksiyete türünde, kişi ailesinden, sevdiklerinden ve evinden ayrılmaktan aşırı kaygılanır.
- Fobi Nedir?
Herhangi bir durum, nesne, kişi ya da canlıya karşı duyulan, aşırı ve şiddetli korkuya fobi adı verilir. Bilinen ve bilinmeyen birçok fobi türü vardır.
- Obsesif Kompülsif Bozukluk Nedir?
Takıntı bozukluğu adıyla da bilinen OKB’de kişi istenmeyen takıntılı düşüncelerinden kurtulmak için tekrarlayan kompülsif davranışlar sergiler.
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir?
Kısaca TSSB olarak adlandırılan bu durum da kaygı bozukluğu kapsamındadır. Kişinin yaşadığı travmatik deneyimin ardından aşırı endişe ve kaygı yaşaması durumunu özetler.
Kaygı Bozukluğu Belirtileri
Kaygı bozukluğu türlerinden hemen hepsi ortak belirtilere sahiptir. Bazı türlerde tetikleyici olay, kişi, mekan ya da nesne sebebiyle belirtiler ortaya çıkarken bazı türlerde de ortada bir neden yokken belirtiler gözlemlenebilir. Bu belirtiler; kalp atımının hızlanması, terleme, titreme, bitkinlik, buz kesme ya da ateş basması, mide bulantısı, odaklanma ve uyku problemleri olarak öne çıkar.
Kaygı Bozukluğunun Vücut Üstündeki Etkileri
Kaygı süresinde vücutta yaşanan değişimlerden ilki adrenalin ve kortizol salınımıdır. Stres hormonu olarak bilinen bu hormonların salınımı kısa süreli olduğunda hayat kurtarıcı olsa da, salınım uzun sürdükçe, vücut üstünde olumsuz etkiler bırakır. Ancak kaygının vücut üstündeki negatif etkileri bunlarla sınırlı değildir.
Nefes
Aşırı kaygılanan kişi, hızlı ve sığ nefesler alır bu da hiperventilasyona neden olabilir. Bu vücuda daha çok oksijen girmesine neden olur ve vücudu olası bir tehdide karşı hazırlar. Ancak hiperventilasyonun sürekli devam etmesi kişide baş dönmesi, bayılıyor gibi hissetme, titreme ve zayıflık yaratabilir.
Kardiyovasküler Sistem
Vücut kaygı durumunda, kaç ya da savaş cevabı vermek üzere çalışır. Bu nedenle kalp atımı hızlanır, hızlanan kan akışı kaslara ihtiyacı olan oksijeni ve enerjiyi taşır. Bu durum kişinin herhangi bir tehdide vereceği anlık tepkide faydalı olsa da uzun süreli kaygı seviyesi, kalp hastalıklarına neden olabilir.
Bağışıklık Sistemi
Kaygı anında salınan kortizol vücut için faydalı iken, uzun süreli kortizol salınımı, bağışıklık sistemine olumsuz etkide bulunur. Enflamasyona neden olan maddelerin salınımı ortaya çıkınca, kişi, enfeksiyonlarla mücadelede zorlanır, bağışıklık sistemi zayıflayarak, kişinin daha çok enfeksiyon kapmasına neden olabilir.
Tüm bu sorunların yanı sıra, tedavi edilmeyen ve kontrol altına alınmayan kaygı bozukluğu, kişinin, depresyon, sindirim sorunları, insomnia, kronik ağrılar, sosyal problemler, cinsel hayatta sorunlar, madde kullanımı ve intihar üstüne düşünceler gibi problemler yaşamasına neden olabilir.
