Ergenlik Döneminde Karşılaşılan Zorluklar

Ergenlik Dönemindeki Gençlerle İletişim Stratejileri

Ergenlik dönemi… Duyguların coştuğu, kimlik arayışının başladığı, bireyselleşme yolculuğunun alevlendiği bu dönemde aileler için en büyük zorluklardan biri de kuşkusuz ki çocuklarıyla iletişim kurmak oluyor. Dün gibi oyun oynayan minik eller, bir anda kocaman sorular soran, her şeye “hayır” diyen, adeta farklı bir gezegenden gelmiş gibi görünen gençlere dönüşüyor. Bu süreçte de ister istemez ailenin içi labirentlere dönüşebiliyor.

Peki, ergenlik çağındaki gençlerle sağlıklı bir iletişim kurabilmenin yolları nelerdir? Bu dönemde nelere dikkat etmeliyiz? Gelin, hep birlikte bu soruların cevaplarını arayalım ve ergenlik dönemini birlikte atlatalım.

Ergenlik Dönemini Tanıyalım

Ergenlik, çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemidir. Bu dönemde hem fiziksel hem de psikolojik açıдан hızlı değişimler yaşanır. Vücut gelişir, hormonlar harekete geçer, duygular adeta bir roller coaster gibi iniş çıkışlara sahne olur. Gençler kim olduklarını, ne istediklerini sorgular, kendi değerlerini oluşturmaya çalışır. Bu arayış esnasında ise aileleri ile aralarına görünmez bir duvar örebilirler.

Peki, bu değişimlerin altında neler yatmaktadır?

Fiziksel değişimler

Ergenlikte hızlı büyüme ve gelişme yaşanır. Bu dönemde boy uzaması, kas gelişimi, cinsel olgunlaşma gibi birçok fiziksel değişim meydana gelir. Bu değişimler gençlerin kendilerini yabancılaşmış hissetmelerine neden olabilir. Ailelerin bu dönemde fiziksel gelişim hakkında doğru bilgilendirme yapması ve gençlerin kendilerini olduğu gibi kabul etmelerine yardımcı olması oldukça önemlidir.

Psikolojik değişimler

Ergenlikte duygusal dalgalanmalar sıklıkla yaşanır. Sevinç, öfke, hüzün gibi duygular birbirini hızla takip edebilir. Bu durum gençlerin kendilerini ifade etmelerini zorlaştırabilir. Ailelerin bu noktada empati ile yaklaşması, gençlerin duygularını bastırmalarına izin vermemesi gerekir.

Sosyal değişimler

Ergenlikte arkadaş grupları büyük önem kazanır. Gençler kimlik arayışlarını arkadaş grupları içerisinde sürdürürler. Bu dönemde ailelerin baskıcı davranışlardan kaçınması, gençlerin arkadaş çevrelerine saygı göstermesi gerekir.

İletişimin Gücü

Ergenlik döneminde iletişim tıpkı bir köprü gibidir. Bu köprü sayesinde aileler gençlerle aralarındaki bağı güçlendirebilir, sorunları birlikte aşabilir ve sağlıklı bir ilişki kurabilirler. Peki, ergenlerle sağlıklı bir iletişim nasıl kurulur? İşte size altın değerinde öneriler:

Aktif Dinleyici Olun: Ergenlerle iletişim kurarken en önemli adımlardan biri aktif dinlemektir. Karşınızdakini gerçekten anlamaya çalışın. Sözlerini kesmeden dinleyin, beden dilinize dikkat edin, soru sorarak anlatımını teşvik edin. Unutmayın, dinlendiğini hisseden genç kendini ifade etmeye daha açık olacaktır.

“Ben Dili” Kullanın: İletişimde “sen dili” yerine “ben dili” kullanmaya özen gösterin. Örneğin, “Sen sürekli odanı dağıtıyorsun!” yerine “Odanın dağınık olması beni rahatsız ediyor. Birlikte toplamak ister misin?” demeniz daha etkili olacaktır. “Ben dili” ile suçlayıcı bir yaklaşım yerine çözüm odaklı bir iletişim kurmuş olursunuz.

Ortak Zemin Bulun: Ergenlerle iletişim kurarken onların ilgi alanlarına yönelin. Hobilerini, sevdiği müzikleri, filmleri öğrenmeye çalışın. Ortak zemin bulduğunuz konular üzerinden sohbet başlatmak iletişimi kolaylaştıracaktır.

Saygı ve Güveni Aşılayın: Ergenlere karşı saygılı ve güvenli bir ortam yaratın. Onların düşüncelerine önem verin, fikirlerini dinleyin. Bu sayede size daha açık olacaklar ve sorunlarını paylaşmaktan çekin.

Etkili İletişimin Sırları

Sağlıklı iletişimin temelleri yukarıda bahsettiğimiz adımlarla atıldıktan sonra, iletişim becerilerini bir üst seviyeye taşımanın zamanı geldi. İşte ergenlerle etkili bir iletişim kurmanın sırları:

İletişime Zaman Ayırın: Günlük koşuşturmaca içerisinde çocuklarınıza zaman ayırmak zor olabilir ancak bu durum iletişimin en önemli adımlarından biridir. Her gün, sohbet etmek için mutlaka zaman yaratın. Bu illa ki uzun bir zaman dilimi olması gerekmez. Akşam yemeği masası, birlikte yolculuk yaptığınız anlar, hatta yatmadan önceki kısa bir sohbet bile iletişimi güçlendirmek için yeterli olacaktır.

Tartışma Değil, Diyalog Kurun: Ergenlerle fikir ayrılıklarının yaşanması doğaldır. Bu gibi durumlarda tartışma ortamı yaratmaktan kaçının. Sakin bir kafa ile konuşmaya çalışın, karşınızdakini anlamaya yönelin. Sesinizi yükseltmek yerine, çözüm odaklı bir yaklaşım benimseyin. Unutmayın, ergenler de kendilerini ifade etme hakkına sahiptir. Onları dinleyin, düşüncelerini anlamaya çalışın ve birlikte çözüm yolları arayın.

“Hayır” Demeyi Öğrenin: Aileler bazen “hayır” demeyi ertelemekten kaçınırlar. Ancak her zaman “evet” demek doğru değildir. Koyduğunuz kuralları ve sınırları net bir şekilde ifade edin. “Hayır” dedikten sonra mutlaka açıklamalar yapın. Neden “hayır” dediğinizi ergenlere anlatmanız, kurallara uymalarını kolaylaştıracaktır.

Teknolojiyi Kullanın, Köle Olmayın: Teknoloji çağında yaşıyoruz. Ergenler iletişimin büyük bir kısmını dijital platformlar üzerinden gerçekleştiriyor. Siz de bu platformları iletişimi güçlendirmek için kullanabilirsiniz. Ailecek film izleyebilir, oyun oynayabilir veya sosyal medya üzerinden mesajlaşabilirsiniz. Ancak teknoloji kullanımına sınır koymayı unutmayın. Ailecek birlikte dijital detox uygulamak, teknolojinin hayatınızın kontrolünü ele geçirmesini engelleyecektir.

Duygusal Zekanın Yükselişi: Ergenlerin Dünyasına Yolculuk

Ergenlerle sağlıklı bir iletişim kurmanın olmazsa olmazlarından biri de duygusal zekadır. Duygusal zeka, duygularımızı tanıyabilme, anlayabilme, yönetebilme ve başkalarının duygularına karşı empati gösterebilme becerisidir. Peki, duygusal zekamızı nasıl geliştirebilir ve ergenlerle daha etkili bir iletişim kurabiliriz?

Kendinizi Tanıyın: Duygusal zekanın ilk adımı kendini tanımaktır. Kendi duygularınızı fark edin, onları anlamaya çalışın. Stresli, kızgın veya üzgün olduğunuzda tepkilerinizi gözlemleyin. Duygularınızı tanıdıkça, onları yönetmeniz ve ifade etmeniz de kolaylaşacaktır.

Aktif Dinlemeyi Geliştirin: Ergenlerin duygularını anlamak için aktif dinlemeyi alışkanlık haline getirin. Onları gerçekten duymaya çalışın. Sadece sözlerine değil, beden diline de dikkat edin. Duygularını ifade etmelerine izin verin ve yargılamadan dinleyin.

Empati Kurun: Ergenlerin yerine kendinizi koymaya çalışın. Onların dünyasını anlamaya yönelin. Neler hissedebileceklerini düşünün. Empati kurmak, aranızdaki bağı güçlendirecek ve iletişimi kolaylaştıracaktır.

Duygu Yönetimini Öğrenin: Duygularınızı tanımak ve anlamak kadar onları yönetmek de önemlidir. Stresli veya kızgın olduğunuz anlarda nefes egzersizleri yapmak, sakinleşmeye çalışmak faydalı olacaktır. Duygularınızı sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi öğrendikçe, ergenlerle olan iletişiminiz de olumlu yönde değişecektir.

Güçlü Bağlar

Sağlıklı iletişim, aile içi ilişkileri güçlendirir. Aile bireyleri birbirlerini daha iyi tanır, aralarında güven duygusu gelişir. Ergenler, sorunlarını çekinmeden aileleriyle paylaşabilecekleri güvenli bir ortam bulmuş olurlar. Bu sayede aile, ergenlerin gelişim sürecine daha etkin bir şekilde dahil olabilir.

Destek ve Yardımlaşma: Ergenler ergenlik döneminin getirdiği zorluklarla mücadele ederken ailenin desteğine ihtiyaç duyarlar. Sağlıklı iletişim sayesinde aileler, ergenlerin yaşadıkları sorunları daha iyi anlayabilir ve onlara destek olabilirler. Birlikte çözüm yolları arayabilir, karar verme süreçlerinde ergenlerin yanında yer alabilirler. Bu sayede ergenler kendilerini yalnız hissetmezler ve sorunların üstesinden daha kolay gelebilirler.

Kendine Güvenin Artması: Ergenlerle sağlıklı bir iletişim kurmak, onların öz güvenlerini de geliştirir. Ailelerinden ilgi ve sevgi gören, fikirleri dinlenen ergenler kendilerini daha değerli hissederler. Bu durum ise hayatın farklı alanlarında başarılı olmalarını kolaylaştırır.

Sağlıklı İlişkiler Kurma Becerisi: Ergenlik döneminde kurulan iletişim biçimleri, gelecekteki ilişkileri de etkiler. Sağlıklı iletişim becerilerini kazanan ergenler, ilerleyen yaşamlarında arkadaşları, partnerleri ve iş çevresiyle daha sağlıklı ilişkiler kurabilirler.

Sorunlarla Yüzleşmek

Ergenlik döneminde her şey yolunda gitmeyebilir. Aileler ve ergenler zaman zaman anlaşmazlıklar yaşayabilirler. Bu gibi durumlarda yapıcı bir yaklaşım sergilemek ve sorunları birlikte çözmeye çalışmak önemlidir. Peki, sorunlarla nasıl başa çıkabiliriz?

Sakin Kalın: Tartışma anlarında sakin kalmaya çalışın. Sesinizi yükseltmek veya ergenleri aşağılamak sorunu çözmeyecektir. Aksine, iletişimi daha da zorlaştıracaktır. Sakinleşmek için kısa bir süre ara verin ve sakin kafayla konuşmaya devam edin.

Sorunun Kaynağını Bulun: Sorunun kaynağını birlikte araştırın. Ergenleri dinleyin, onların bakış açısını anlamaya çalışın. Sorunun temelinde yatan nedenleri tespit etmek, çözüme giden yolda önemli bir adımdır.

Ortak Çözüm Üretin: Sorunun kaynağını bulduktan sonra birlikte çözüm yolları arayın. Ailelerin tek taraflı kararlar alması genellikle işe yaramaz. Ergenlerin de fikrini alarak, birlikte karar vermeye çalışın. Bu sayede ergenler kendilerini sorunun çözümüne dahil edilmiş gibi hissederler ve kurallara uymaları daha kolay olur.

Profesyonel Destek Alın: Bazı durumlarda ailelerin tek başına çözmekte zorlandıkları sorunlar yaşanabilir. Bu gibi durumlarda çekinmeden psikolog veya aile danışmanı gibi profesyonellerden destek almak faydalı olacaktır.

Ergenlerle İletişimin Püf Noktaları

Bu rehber boyunca ergenlerle sağlıklı iletişim kurmanın temel adımlarından bahsettik. Ancak iletişimi kolaylaştıracak bazı püf noktalarını da öğrenmek faydalı olacaktır. İşte size ergenlerle iletişimde işinize yarayacak altın değerinde tüyolar:

Soru sorun, sohbeti akıtın

Ergenlerle sohbet başlatmakta zorlanıyorsanız onlara soru sorarak işe başlayabilirsiniz. Hobileri, günleri nasıl geçtiği, sevdiği filmler veya müzik grupları hakkında sorular yöneltebilirsiniz. Sorularınızın tek taraflı bir sorgu suçu haline dönüşmemesine özen gösterin. Onların cevaplarını dikkatle dinleyin, siz de kendi deneyimlerinizden bahsederek sohbeti karşılıklı hale getirin.

Teknolojiyi kullanın ama abartmayın

Ergenlerin iletişim kurduğu ana platformlar dijital mecralar. Siz de onlarla iletişim kurmak için bu platformları kullanabilirsiniz. Birlikte oyun oynayabilir, film izleyebilir veya sosyal medya üzerinden mesajlaşabilirsiniz. Ancak teknoloji kullanımına sınır koymak önemlidir. Ailecek birlikte “dijital detox” uygulaması yaparak teknoloji bağımlılığından uzaklaşabilirsiniz.

Özel alanlarına saygı gösterin

Ergenler kendilerine ait özel alanlara ihtiyaç duyarlar. Odalarını kapalı tutmak isteyebilirler. Bu durum sizin onlardan uzaklaştığınız anlamına gelmez. Özel alanlarına saygı gösterin ancak aşırıya kaçan durumlar söz konusu olduğunda onlarla konuşmaktan çekinmeyin.

Arkadaşlarını tanıyın

Ergenlerin arkadaş çevresi onlar için oldukça önemlidir. Ergenlerin arkadaşlarını tanımaya çalışın. Onları eve davet edebilir, birlikte yemek yiyebilirsiniz. Arkadaşlarını tanımak ergenleri daha iyi anlamanıza yardımcı olacak ve aranızdaki iletişimi güçlendirecektir.

Sabırlı olun

Ergenlerle sağlıklı bir iletişim kurmak zaman ve sabır gerektirir. Anlaşamadığınız durumlar yaşayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda sabırlı davranın, pes etmeyin. İletişim kanallarını açık tutmaya çalışın. Ergenler kendilerini ifade etmeye hazır olduklarında sizi bulacaklardır.

Ergenlik Döneminde Karşılaşılan Zorluklar

Ergenlik dönemi heyecan verici olduğu kadar bazı zorlukları da beraberinde getirebilir. Bu dönemde ailelerin ve ergenlerin sıklıkla karşılaştığı sorunlara göz atalım:

Kimlik bunalımı: Ergenler bu dönemde kim olduklarını, ne yapmak istediklerini sorgularlar. Bu arayış içerisinde ailelerinden uzaklaşabilir, kendilerini ifade etmekte zorlanabilirler. Ailelerin bu süreçte ergenlere destek olması ve onların kimliklerini keşfetmelerine yardımcı olması gerekir.

Arkadaş baskısı: Ergenler için arkadaş çevresi oldukça önemlidir. Arkadaşlarının onayını almak için kendileri gibi olmadıkları davranışlar sergileyebilir, riskli işlere girebilirler. Ailelerin bu noktada ergenlerle açık bir şekilde iletişim kurması, onlara hayır demeyi öğretmesi ve doğru kararlar almaları için rehberlik etmesi önemlidir.

Okul sorunları: Ders başarısı düşebilir, okula devamsızlık artabilir. Bu durumun altında ders çalışmamanın yanı sıra akran zorbalığı, öğretmenlerle yaşanan problemler gibi farklı nedenler yatıyor olabilir. Ailelerin ergenlerle okul hayatları hakkında düzenli olarak konuşması, sorunları birlikte çözmeye çalışması faydalı olacaktır.

Aşk ve ilişkiler: Ergenlik döneminde ilk aşk deneyimleri yaşanabilir. Bu deneyimler heyecan verici olduğu kadar üzücü de olabilir. Ailelerin ergenlere sağlıklı ilişkiler kurmayı öğretmesi, onları bu dönemde yaşadıkları duygularla başa çıkmaları için desteklemesi gerekir.

Madde bağımlılığı: Ergenlik döneminde sigara, alkol veya uyuşturucu madde kullanımı gibi riskler artabilir. Ailelerin bu konuda ergenleri bilinçlendirmeleri, zararlı alışkanlıkların önüne geçmeye çalışmaları oldukça önemlidir.

Bu sorunların üstesinden gelmek için ailenin tutarlı bir tutum sergilemesi, ergenlerle empati kurarak onları anlamaya çalışması ve birlikte çözüm yolları araması gerekir. Gerektiğinde ise alanında uzman psikolog veya pedagoglardan destek almak faydalı olacaktır.

 

Diğer Blog Yazılarımız

Psikon Sağlık ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi olarak psikolog Konya, Ankara ve çevre illerde aile terapisi, yetişkin terapisi, çocuk terapisi başta olmak üzere bir çok alanda psikolojik destek sunmaktayız. Sadece fiziksel sağlık değil ruhsal sağlığında toplumun en önemli parçalarından olduğunun bilincinde hizmet sunmaktayız.

Yasal Uyarı..!

Web sitemizin içeriği, ziyaretçilerimizi bilgilendirmeyi amaçlayan bir nitelik taşımaktadır. Sitede bulunan bilgilerin hekim tedavisi veya danışmanlık hizmetinin yerine geçmediği unutulmamalıdır. Sitemiz üzerinden herhangi bir ilaç tedavisine başlanması veya mevcut tedavinin değiştirilmesi önerilmez ve tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, kişisel teşhis veya tedavi yöntemi seçimi için değerlendirilmemelidir. Türkiye Cumhuriyeti yasalarına aykırı ilan veya reklam amacı güdülmemektedir.

Sitemizde kullanılan görsel ve illustrationlar Psikon’a ait olup izinsiz kullanılması durumunda yasal süreç başlatılacaktır. © 2016 – 2024
Psikon Sağlık ve Psikolojik Destek Merkezi. Tasarım: Furkan Reklam Ajansı