Hemen hepimizin hayatında var olan stres, hem zihinsel hem de fiziksel sağlığımızı etkiler. Özellikle kilo kontrolü söz konusun olduğunda, stres faktörleri en az yeme içme ve egzersiz düzeni kadar önemlidir. Bazı kişilerde stres, kilo vermeye neden olurken, bazı kişilerde ise tam aksine kilo alımına neden olabilir. Sevdiği bir kişiyi kaybetme, boşanma, maddi sıkıntılar gibi stresli yaşam deneyimleri kişinin kilo değişimi yaşamasına neden olabilir. Kronik stresin hakim olduğu durumlarda zaman içinde kilo değişimi yaşanabilir.
Kişinin Kilosu Neden Değişir?
Yaşadığımız stresli deneyimler, alışkanlıklarımızı değiştirmemize de neden olur. Bazı kişiler iştah eksikliği yaşar, öğünlerini atlar. Kronik stres ise kişide iştah artmasına neden olabilir. Kişi sağlıksız gıdalara düşkün olabilir. Stres devam ettikçe kişi, aylar içerisinde kilosunda artış veya eksilme gözlemleyebilir. Ayrıca stresin hormonlar üzerinde yarattığı etkiler de kişinin kilosunu kontrol etmesini zorlaştırabilir.
Stres ve Kortizol İlişkisi
Stres, vücudumuzda savaş ya da kaç adı verilen savunma mekanizmasının harekete geçmesine neden olur. Bu mekanizma aynı zamanda adrenalin ve kortizol gibi hormonların salgılanmasına neden olur. Adrenalin kişiyi alarmda tutar ve yeme isteğini dizginler. Ancak adrenalinin etkileri çabuk kaybolur. Kortizol ise bir süre salınmaya devam eder. Kortizolün vücuttaki varlığı kişide sağlıksız, şekerli ve yağlı yiyeceklere karşı istek yaratır.
Stres ve Metabolizma Hızı
2015 yılında yapılan bir çalışmaya göre, stres kadınların daha yavaş bir metabolizma hızına sahip olmasına neden olmaktadır. Stres yaşayan kadınlar daha yüksek insülin seviyelerine sahip olur. İnsülin seviyesinin yüksek olması, kişinin daha çok yağ depolamasına neden olur ve özellikle karın çevresi yağlanır. Karın çevresinin yağlanması, diğer bölgelere göre sağlık açısından daha ciddi riskler ortaya çıkarmaktadır.
Stres Kaynaklı Yeme Alışkanlıkları
Yüksek seviyelerde stres yaşamak kişinin yeme alışkanlıkları üstünde büyük bir etkiye sahiptir. Bu yeme alışkanlıkları kişiden kişiye değişebilir, bir kişide bir ya da daha fazla sağlıksız yeme alışkanlığı görülebilir. Bu alışkanlıklar aşağıdaki başlıklar altında sıralanabilir:
– Kronik stres yaşayan kişiler, daha tuzlu, yağlı ve şekerli gıda tüketme eğilimindedir. Genellikle işlenmiş yiyecekler tercih ederler ve bu yiyecekler kişinin kilo alımını hızlandırır.
– Kortizol seviyelerinin yükselmesi, kişinin sağlıksız gıdalar istemesine neden olabilir, endişe kişinin daha çok yemesine neden olabilir. Kişi yemek yiyerek kısa süreli olsa da stresinden sıyrıldığını düşünür ve duygusal yeme alışkanlığına sahip olabilir.
– Stresli ve yoğun bir yaşam kişinin egzersiz yapmak için zaman bulmasına engel olabilir. Bu nedenle kişi tüm gününü bir masa başında geçirir ve zamanla bu hareketsiz yaşam biçimi kilo alımına neden olur.
– Hayatın stresi içinde su içmeyi unutmak rastlanabilir bir olumsuzluktur. Yeterli sıvı almayan bir kişi, yeme isteği ile sıvı ihtiyacını karıştırabilir.
– Kişi stresli bir yaşamın içindeyken düzenli bir hayata sahip olamayabilir. İşleri yetiştirme telaşı ve zamanı bir türlü yönetememe yüzünden öğünleri atlayabilir. Bu da sağlıksız ve dengesiz beslenmeye yol açar.
– Kişi, hızlı bir sonuç almak için sağlıksız diyetlere yönelebilir. Bu diyetler genellikle az ve yetersiz gıda alımını destekler. Bu durum kişinin sağlığında uzun vadede ciddi zararlar ortaya çıkarabilir.
– Strese bağlı az uyku, kişinin metabolizma hızını yavaşlatır, yağ depolamayı destekler. Uykusuzluk nedeniyle bitkin olan kişi, enerjisini kazanmak için sağlıksız gıdalara yönelebilir.
Öneriler
Stresin kilo üstündeki etkilerini minimuma indirmek için, egzersizi önceliğiniz haline getirin. Egzersiz hem kilo kontrolünüze fayda sağlayacak hem de stres seviyenizi düşürecektir. Yediğiniz yemekler üstüne düşünün. Bilinçli bir yeme düzeni oluşturmak, kilo kontrolünü kolaylaştırırken, bu düzenin var olması sizi rahatlatacak ve ruh halinizi iyileştirecektir. Tüm bunların yanında var olan stresinizi azaltmayı, azaltamıyorsanız stres yönetim teknikleri konusunda profesyonel destek almayı deneyin. Konya stres yönetimi için bizi arayabilir, Psikon Terapi uzmanlarından fikir ve öneri alabilirsiniz.
