Her birimizin düşünme, hissetme ve davranış biçimlerimiz kişiliğimizi tanımlar. Bizi diğer insanlardan farklı kılan, tutum, inanç ve davranışlarımızdır. Bazen bizi biricik kılan bu özelliklerimizde, olağan dışı değişimler ortaya çıkabilir. Kişilik bozukluğu nedir sorusuna verilecek cevap, işte bu değişimlerde saklıdır. Kişilik bozukluğu tanısı konulabilmesi için, kişinin tutum, inanç ve davranışlarının kendisinin ve çevresindeki kişilerin hayatında belirgin problemler yaratması, hayatın farklı yönlerinde sıkıntılara sebep olması ve bu sorunların uzun süre devam etmesi gerekir.
Spesifik olarak kişilik bozuklukları 10 ayrı başlıkta incelenir. Kişilik bozukluğu belirtileri genellikle ergenliğin sonunda ve yetişkinliğin ilk dönemlerinde ortaya çıkmaya başlar ve kişinin işlevlerini yerine getirmesine engel olur. Tedavi olmayan kişilik bozuklukları uzun süreli hale gelir ve insanların, kendisi ya da başkaları hakkında düşünme biçimini, duygusal tepkilerini, diğer insanlarla kurduğu bağları ve duygularını kontrol etme biçimini etkiler. Kişilik bozuklukları 3 ayrı küme altında toplanır.
A Kümesi Kişilik Bozuklukları
Bu kümedeki kişilik bozukluklarında tuhaf, garip ve eksantrik davranışlar öne çıkar.
– Paranoid Kişilik Bozukluğu
– Şizoid Kişilik Bozukluğu
– Şizotipal Kişilik Bozukluğu
B Kümesi Kişilik Bozuklukları
Bu kümede bulunan kişilik bozukluklarında, değişken, kararsız ve dramatik davranışlar öne çıkar.
– Antisosyal Kişilik Bozukluğu
– Borderline Kişilik Bozukluğu
– Histrionik Kişilik Bozukluğu
– Narsistik Kişilik Bozukluğu
C Kümesi Kişilik Bozuklukları
Bu kümede yer alan kişilik bozukluğu türlerinde, endişeli ve korku dolu davranışlar göze çarpar.
– Kaçıngan – Çekingen Kişilik Bozukluğu
– Bağımlı Kişilik Bozukluğu
– Obsesif Kompülsif Kişilik Bozukluğu
Aynı küme altında yer alsalar bile, tüm kişilik bozukluklarında ayırt edici, düşünme, duygu ve davranış biçimleri bulunur. Her bir kişilik bozukluğunun farklı bir nedeni olabilse de, kişilik bozukluğu yaşanmasına neden olabilecek bazı risk faktörlerinden bahsedilebilir.
Kişilik Bozukluğu Nedenleri
Kişilik bozukluğu neden olur sorusunun kompleks bir cevabı vardır. Kişinin büyüdüğü ortam, erken çocukluk ve ergenlik deneyimlerinin yanı sıra genetik faktörlerin dahil olduğu durumlar da söz konusudur. Kişinin büyüdüğü ortamda, stabil olmayan bir aile yaşamı, bu rahatsızlıklara neden olabilir. Örneğin alkolik bir ebeveynin ya da zihinsel hastalıklarla mücadele eden bir aile bireyinin yanında büyümek kişiyi etkileyebilir. Kişinin bakımından birincil derecede sorumlu olan anne baba ya da üçüncü kişilerin hiç ya da yok sayılacak kadar az destek göstermesi yine kişilik bozukluğu nedeni olarak karşımıza çıkabilir. Özellikle travmatik bir olayın ardından bu destek çok önemlidir. Okul döneminde, yaşıtlarının ya da farklı grupların sebep olacağı kötü tecrübeler de kişide derin izler bırakabilir. Erken çocukluk ve ergenlik dönemindeki ihmalkarlıklar, ebeveynlerden birinin ani kaybı, sözel, cinsel ya da fiziksel istismarın yanı sıra, çocuğun ya da ergen bireyin büyük boyuttaki bir olaya ya da kazaya karışması, kişilik bozukluğunun temelinde yer alabilir. Bazı durumlarda, kişilik bozukluğu genetik bir faktör olarak karşımıza çıkar.
Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Kendisi ya da sevdiği biri bu bozukluklarla mücadele eden kişiler, kişilik bozukluğu tedavi edilir mi sorusunu soracaktır. Günümüzde, kişilik bozukluklarının birçoğu tedavi edilebilmekte, semptomlar azaltılarak, kişiler iyi ve normal standartlarda bir yaşam sürdürebilmektedir. Kişilik bozukluğu terapi ile tedavi süreci yürütülebilen bir problemdir. Özellikle konuşma terapisi en sık başvurulan terapi türüdür. Sanat terapisi, bilişsel davranışçı terapi, diyalektik davranışçı terapi, zihinselleştirme temelli terapi ve şema terapiye sık sık başvurulur. Kişilik bozukluğu ilaç tedavisi söz konusu olduğunda özel bir ilaçtan söz edilemez. Ancak kişilerin yaşadığı depresyon, kaygı ve psikoz gibi şikayetlerinde ilaç kullanımı önerilebilir.
Kişilik bozukluğu tedavi önerisi Konya ve çevresinde hizmet veren Psikon Terapi ekibi ile sizin yanınızdadır. Bizi her an arayarak, alanında uzman ekibimizle tanışabilirsiniz.