Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu nedir sorusunun cevabı kısaca, çocukluk çağında ortaya çıkan, yetişkinliğe dek devam edebilen ve süreklilik arz eden bir nöropsikiyatrik problem olarak verilebilir. Toplumda genellikle %5 ila %7 arasında bir oranda görülür. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu kısaca DEHB olarak da ifade edilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik olarak ortaya çıkar.
Çocuğun;
– Detaylara karşı dikkatsizliği,
– Dikkatini toplama ve korumada zorluk yaşaması,
– Düzen ve organizasyon konusunda sıkıntı çekmesi,
– Sık sık kendine ait eşyaları unutması, kaybetmesi,
– Günlük işleri unuttuğu için yerine getirememesi,
– Sürekli hareket halinde olması, sabit durmakta, oturmakta zorlanması,
– Çocukluk çağlarında koşmak, tırmanmak gibi hareketler sergilemesi,
– Yetişkinlik çağlarında yerinde durmakta zorlanması,
– Çok ve hızlı konuşması,
– Karşısındakini dinlemekte zorlanması, sözünü kesmesi,
– Soruların bitmesine izin vermeden cevaplaması,
– Sabır ve dikkat gerektiren işlerden kaçınması gibi tutum ve davranışları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri arasında sayılabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite teşhisi nasıl konulur sorusu için yine bu belirtilerden faydalanılır. 18 yaş altı çocuklarda bu belirtilerin en az altısı, daha ileri yaştaki kişilerde ise en az beşi görülmelidir. Bu teşhisi koyan kişinin bu alanda uzman biri olması gerekir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu söz konusu olduğunda en çok akla gelen nokta, bu bozukluğa sahip kişilerin, dikkatini toplayamamalarıdır. Oysaki DEHB sahibi kişilerde hiper odaklanma yeteneğine de rastlanabilmektedir. Peki hiper odaklanma nedir? Hiper odaklanma, İngilizce hyperfocus kelimesinden gelmektedir. Aşırı ve yoğun odaklanmayı tanımlayan bu durum, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan kişilerde görülür. Hiper odaklanam özel bir yetenek olarak görülebileceği gibi bir problem de sayılabilir. Özellikle ilgilerini çeken bir konuya karşı aşırı odaklanan DEHB sahibi kişiler, odaklanmaları gereken diğer şeyleri ihmal edebilir.
Hiper Odaklanmanın Faydaları
– Hiper odaklanma özellikle teslim tarihi bulunan işlerde, diğer her şeyi bir kenara koyarak işi tamamlamayı sağlar.
– İş konularında hiper odaklanma yaşıyorsanız, işinizde başarılı ve güvenilir bir portre çizebilirsiniz.
– İlişkinizin özellikle başlarında sevdiğiniz kişiye hiper odaklanmanız, ilişkinizi iyi anlamda etkileyebilir.
– Anne baba olarak çocuğunuza ve onunla gerçekleştireceğiniz aktivitelere odaklanmak, çocuğunuza kendisini çok özel ve iyi hissettirebilir
– Çocukların ilgi alanları ve yetenekleri konusunda hiper odaklanması onların hem özgüvenini geliştirir hem de bu alanda çok başarılı olmalarını sağlar.
– Birçok önemli buluş, bu buluşlara imza atan kişilerin hiper odaklanması ile mümkün olmuştur.
Hiper Odaklanmanın Zararları
– İşinizde sevdiğiniz noktalara hiper odaklandığınız için çok önemli toplantıları ve görevleri ihmal edebilirsiniz.
– Sadece kendi zevk aldığınız işlere odaklandığınız için evinizi ihmal edebilir ve eşinizle problemler yaşayabilirsiniz.
– Çocukların yaşadığı hiper odaklanma, aile yaşamındaki birlikte yemek yeme, ev işlerine katılım gösterme gibi gereklilikleri yerine getirmemesine neden olabilir.
– Hiper odaklanma nedeniyle kişi, iş ve özel hayat dengesini yitirebilir. Hayatının bazı alanlarına aşırı odaklanarak, diğer alanları ihmal edip, ileride mutsuzluk yaşayabilir.
Hiper Odaklanma İle Yaşamak İçin Öneriler:
– Seçeceğiniz mesleğin odaklanmaktan hoşlandığınız bir alanda olmasına gayret edin.
– Çocuğunuzun hiper odaklandığı konuları belirleyin ve onu akademik ve sosyal olarak ilgili alanlara yönlendirin.
– Hangi konularda hiper odaklanma yaşadığınızı belirleyin ve bu alanlardaki işlerinizde hiper odaklanma becerinizi yönetmeyi öğrenin.
– Her zaman kendinize zaman limitleri koyun ve bu limitlere uymaya çalışın.
