Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişilerin yanında olmak eğlenceli olabilir. Bu kişiler çekici ve neşeli özellikler gösterebilir. Ancak bu dış görünüşe rağmen antisosyal kişilik bozukluğu ciddi bir bozukluktur. Bu bozukluğa sahip kişi, doğru ile yanlışa önem vermez, kişilerin haklarına ve duygularına karşı duyarsızdır. Duygusuz bir kayıtsızlıkla diğerlerini kışkırtır, manipüle eder ve kötü davranır. Yaptıkları bu davranışlar yüzünden suçluluk hissetmez.
Psikopat nedir sorusunun cevabı da bu kişilik bozukluğu ile açıklanabilir. Bu kişiler, davranışları nedeniyle hukuki sorunlar yaşarlar. Alkol ve madde kullanımı, şiddet içeren davranışları ile göze çarparlar.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Bir kişide antisosyal kişilik bozukluğu olduğunu gösteren belli başlı belirtiler bulunur. Tanı aşamasında önem taşıyan bu belirtiler;
– Yanlış ve doğruyu umursamamak,
– Başkalarını kullanmak için ısrarla yalan söylemek veya aldatmak,
– Diğer kişilere karşı duygusuz, alaycı ve saygısız olmak,
– Kişisel çıkar ya da haz almak için amacıyla insanları manipüle etmek,
– İnsanları manipüle ederken çekiciliğini ve / veya zekasını kullanmak,
– Kibirlenmek, kendini büyük görmek ve sabit fikirli olmak,
– Hukuki yönden problemler yaşamak, yasa dışı davranışlar sergilemek,
– Tehdit yoluyla ya da hile yaparak sürekli başka insanların haklarını gasp etmek,
– Geleceği planlamamak, dürtüsel davranmak,
– Düşmanca davranışlar sergilemek, tahammülsüzlük göstermek, agresif davranmak, şiddet göstermek,
– Karşısındaki kişi ile empati kurmamak,
– Karşısındaki kişiye zarar verdiği için pişmanlık hissetmemek,
– Gereksiz yere hem kendine hem de başkalarına zarar verebilecek riskli davranışlar göstermek,
– İkili ilişki kuramamak ya da istismarcı davranmak,
– Davranışlarının sonuçlarını kestirememek ve ders alamamak,
– İş ya da maddi anlamdaki sorumlulukları konusunda sürekli bir şekilde sorumsuz davranmak olarak sıralanabilir.
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip yetişkinler genellikle 15 yaş öncesi, hayvanlara ve insanlara karşı agresif davranışlar, mala zarar, dolandırıcılık, hırsızlık, ciddi kural ihlalleri gibi davranış bozuklukları gösterirler. Antisosyal kişilik bozukluğu hayat boyu devam eden bir rahatsızlık olarak görülse de bazı vakalarda belirtiler zamanla azalabilir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Nedenleri
Kişinin kendine ve çevresindekilere verdiği ciddi zararlar ile öne çıkan antisosyal kişilik bozukluğu sebepleri tam olarak ortaya konmuş değildir. Asıl neden ortaya konmuş olmasa da özellikle genetik yatkınlık ve beyin işlevlerinde yaşanan değişimler kişiyi antisosyal kılabilmektedir. Antisosyal kişilik bozukluğu risk faktörleri;
– Çocukluk çağında ortaya çıkan davranış bozuklukları,
– Aile öyküsünde antisosyal kişilik bozukluğu ve / veya farklı zihinsel hastalıklar,
– Çocukluk çağında yaşanan ihmalkarlıklar ya da istismarlar,
– Çocukluk çağında, kaotik, dengesiz ya da şiddet dolu bir aileye sahip olmak olarak sıralanabilmektedir. Antisosyal kişilik bozukluğunun rastlanma sıklığı erkeklerde daha fazladır.
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişiler, çocuklarını, eşlerini istismar edebilir, ihmalkarlık gösterebilir, alkol ve madde kullanabilir, hapse düşebilir, cinayet ya da intihar girişimlerinde bulunabilir, depresyon ya da kaygı gibi diğer psikolojik rahatsızlıkları yaşayabilir, ekonomik ve sosyal anlamda düşük statülere sahip olabilir, evsiz olabilir, çetelere üye olmak gibi kriminal davranışlar gösterebilirler.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişi, içinde bulunduğu durumu değerlendiremez. Bu nedenle profesyonel yardıma ihtiyacı olduğunu fark edemez. Bunun yerine yaşadıkları, depresyon, kaygı bozukluğu, öfke kontrol sorunları gibi psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle uzmana başvurabilirler. Bu problemlerin değerlendirilmesi aşamasında, uzman kişinin antisosyal kişilik bozukluğu teşhisini koyabilir. Psikolojik değerlendirme, kişinin bireysel ve tıbbi geçmişinin incelenmesi ile antisosyal kişilik bozukluğu tanısı konur.
Antisosyal kişilik bozukluğu tedavi edilebilir mi sorusu akla gelen ilk sorulardandır. Tedavi süreci zorlu olsa da tedaviye başlayan kişiler uzun dönemde fayda görebilirler. Antisosyal kişilik bozukluğu ilaç tedavisi yanı sıra psikoterapi ile de ilerleyebilir. İlaç ve psikoterapi ile kişinin yaşadığı semptomlar hafifletilebilir.
